featured photo: Birat Post

काठमान्डौं,१६ पुष ।
सेतो मच्छिन्द्रनाथलाई आज घाममा राखिने भएको छ । हिजो महास्नान सम्पन्न गरे संगै आज घाममा राखिन लागेको हो । हरेक वर्ष पौष शुक्ल अष्टमीका दिन मच्छिन्द्रनाथलाई महास्नान गराउने परम्परा रहेको छ । शोभाभगवतीस्थित निर्मल तीर्थबाट ल्याइएको जलले महास्नान गराइएको मन्दिरले जनाएको छ । महास्नानपछि पौष शुक्ल पूर्णिमासम्म दशकर्म गर्ने विधि छ। पौष शुक्ल पूर्णिमाका दिन नयाँ पहिरन लगाइदिने गरिन्छ। सनातन हिन्दू र बौद्ध दुवै धर्मावलम्बीले सेतो मच्छिन्द्रनाथको पूजा आराधना गर्ने गर्छन्।

किम्बदन्ती अनुसार परापूर्व कालमा जमल क्षेत्रको खेतमा एक जना ज्यापुले खेत खन्दा सेतो मच्छिन्द्रनाथको मूर्ति फेला पारेका थिए। उक्त मूर्तिलाई घर लगी धानको भकारीभित्र लुकाइराख्दा त्यस भकारीबाट जति धान झिक्दा पनि नसकिएपछि मूर्तिलाई अन्नदाता ठहर्‍याई जनबहालमा स्थापना गरिएको किम्वदन्ती छ । सोही परम्परा अनुसार हालपनि मूर्ती फेला परेकै स्थान जमलमै रथ बनाउने चलन छ । उपत्यकामा जमल र बनेपा, नालाको सेतो, ललितपुरको बुङमति र चोभारको रातोसहित चार वटा मच्छिन्द्रनाथ छन्। धार्मिक सहिष्णुताको प्रतिक सेतो मच्छिन्द्रनाथलाई शैव सम्प्रदायले शिव, शाक्त सम्प्रदायले शक्ति र बौद्धमहायन तथा बज्रयान सम्प्रदायले आर्यअवलोकितेश्वरका रूपमा पूज्ने परम्परा छ।